Nachtgeweld
De afgelopen week nauwelijks geslapen. Niet te pruimen hitte.
Opstaan met betonzware wenkbrauwen en rothumeur. 's Nachts vensters open met
het kloterige geluid van nachtverkeer en een schoft van een haan die
tegen de vijven begint te janken. Als kers op de
taart: een kussen als een stuk Gobi-woestijn, knagende
maagpijn, rotpubers die op straat rondhangen.
Alternatieven Canal+, sterrenkijken en rondschieten met een kalasjnikov
helpen niet.
Net alsof ik tussen de bladzijden van een Ondaatje, Garland, Couperus of
Green ben beland. Een dolfijn wil ik zijn. Of een hond op een koele
tegelvloer.
Broeierige nachten zijn niet goed voor het lichaam dat honger naar absolute
duisternis en weigert zich aan te passen aan de ergerlijke
'drievunzigheid': hitte, licht en lawaai. De kleinste
afwijking van de slaapnorm zorgt ervoor dat het
lichaam in de remfase niet herstelt van fysieke vermoeidheid. De
troost en vergetelheid van de droom worden nooit gerealiseerd.
Onverwachte dingen verhogen de hartactiviteit en
verhinderen een ontspannen slaap.
Dat reden is doodeenvoudig: het lichaam heeft temperatuurgewijs een cyclus
van ongeveer 24 uur. Overdag ligt de
lichaamstemperatuur hoger dan 's nachts. Het ideale
moment om te gaan slapen komt zodra de
lichaamstemperatuur begint te dalen. In totaal met ongeveer één graad. Een
verstoring van die afkoeling is voldoende om niet in slaap te geraken. De
onmogelijkheid van het lichaam om af te koelen, samen met het kleverige
beddengoed en de Gobi-woestijn onder de oren, betekenen het begin van een
onrustige nacht.
Ook de psyche speelt mee. Een warme omgeving voelt niet lekker, de geest
windt zich op en het lichaam krijgt het nog warmer De ervaringen van de
dag verdrinken niet in het onderbewustzijn, ze
dobberen boven, uitvergroot en gloeiend heet. Daarbij
komt nog dat een mens tijdens warme periodes geneigd
is om vaste gewoonten te doorbreken.
Hij drinkt meer, lummelt langer buiten rond, is actiever en slaapt in zijn
nakie. Die veranderingen zorgen voor problemen, het vlees houdt van de
norm.
Kunnen volwassenen zichzelf nog wat troosten met een douche, een pot
semi-stomende seks of een serie plafondfantasieën, jonge kinderen krijgen
het veel harder te verduren.
Ouders van zuigelingen en jonge kinderen worden dan ook aangemaand om extra
aandacht te besteden aan vocht en temperatuur.
Regelmatig een lauw bad is prima, de luier verwijderen en droge huidplooien
insmeren zijn een must. Uitdroging ligt op de loer. Afkoeling en
voldoende vocht zorgen er bovendien voor dat kinderen
's avonds sneller in slaap vallen.
Slaapexperts vertellen dat het belangrijk is om voetje voor voetje naar een
rustige nacht toe te werken. 'Opslomen' wordt dat soms genoemd.
Vroegtijdig stoppen met eten, koffie, alcohol, tabak
en lichamelijke inspanning, ook onder de gordel. De
gedachten 'deleten' en voorbereiden op een zwempartij in
de nacht, en er zeker voor zorgen dat de reguliere bedtijd niet
opgeschoven wordt. Anders beloven de herfstige nachten
ook woelig te worden.
De controle over nachtlichaam en kamertemperatuur wil tegenwoordig nog
weleens lukken, met dank aan de airconditioning.
Anders is het gesteld met de lichtvervuiling en het nachtlawaai.
Zonder bodemloos donker geen verkwikkende slaap. Met decibels geen rust. Het
lichaam went niet aan nocturne geluiden. Nachtlawaai is behoorlijk slecht
voor lichaam en geest. Onderzoek heeft uitgewezen dat voortdurend
achtergrondgeluid minder nefast is dan sporadisch geluid. Patiënten in
luiddruchtigere hospitalen hebben het hard te verduren, vertelt ander
onderzoek. Schaapjes tellen, luidt de oude wijsheid. Ik pruim liever
wegversperringen en kogels.
Peter Dupont