DAEDALUS
RECENTE WETENSCHAPPELIJKE ONDERZOEKSRESULTATEN
VERBAND TUSSEN VLIEGROUTECONCENTRATIES
EN GEVAREN VOOR DE VOLKSGEZONDHEID
Deze inleiding begeleidt het overzicht van voor de ‘onderwoners’ van de samengebalde vliegroutes boven de Noordrand nogal verontrustende recente wetenschappelijke literatuur. (Zie bijlage.) Met verbijstering constateren deze ‘onderwoners’ dat er binnen het raam van de gemaakte akkoorden geen spoor is van een evaluatie van de gevolgen van de gekende concentraties (dag én nacht) door de voor volksgezondheid bevoegde ministeries. De nochtans gepaste overwegingen die voortvloeien uit de beginselen van preventieve gezondheidszorg kwamen dan ook tot nu toe nergens ter sprake. Toch ontbreekt het niet aan ondubbelzinnige onderzoeksresultaten die voor ter zake deskundigen klare taal spreken.
Deze kunnen worden onderverdeeld in drie soorten
onderzoek.
1. Research die vliegtuigoverlast rechtstreeks en bewezen relateert
aan schade aan de volksgezondheid.
2 Research naar de specifieke gevolgen van slaapverstoring, ongeacht de
bron
3. Onderzoek naar gezondheidsschade ten gevolge van chemische pollutie
1. Research die vliegtuigoverlast rechtstreeks en bewezen relateert aan schade aan de volksgezondheid.
Met name hypertensie vormt op langere termijn een zeer reëel gevaar voor de volksgezondheid. Alles wijst erop dat de aangehaalde onderzoeksresultaten significant zijn en dat de relatie met vliegtuiglawaai en -overlast rechtstreeks gelegd kon worden.
Verder werd bij kinderen onomstotelijk een toename geconstateerd van:
- gehoorstoornissen
- geheugenstoornissen
- ‘learned helplessness’
- fysische gehoorschade bij 10,4% van de kinderen en 68,7% van de
volwassenen
Artikelen 1 A – 1S*
2. Onderzoek naar gezondheidsschade ten gevolge van slaapverstoring ongeacht de bron
Bij volgehouden slaapverstoring kon o.m. het volgende geconstateerd worden:
- een stijging van 50% van dementie bij mannen
- een significante stijging van de bloeddruk
- een stijging van de ‘health care resources’ van 11%.
Artikelen 2 A – 2 C *
3. Research naar de specifieke gevolgen van chemische pollutie
Vast staat dat kerosine-uitstoot producten bevat die carcinogeen werken.
Vast staat ook het verband tussen luchtpollutie en een stijging van
- globale sterfte
- sterfte aan hart- en longziekten.
Geconstateerd kan worden dat
- de in België op dit moment gebruikte standaarden volledig
arbitrair werden gekozen
- de keuze van de meetmethodes al even arbitrair gebeurde
- het huidige meetnetwerk de lokale pollutie onvoldoende in kaart
brengt
- van een aantal gevaarlijke polluenten (b.v. het roetgehalte of het
gehalte in mikropartikels aan PAK’s) niet of niet adequaat gemeten worden.
- het om enorm complexe mechanismen gaat die elkaar versterken
- lokale pollutie een grotere negatieve impact heeft op de volksgezondheid dan
achtergrondpollutie
Artikelen 3 A –3 H *
Conclusie: dit alles vereist dat het voorzorgsprincipe zich moet doen gelden in het gevoerde beleid.
Literatuuroverzicht recente publicaties* ivm vliegtuigoverlast en gezondheid.
1. Research die vliegtuigoverlast rechtstreeks en bewezen relateert aan schade aan de volksgezondheid.
1A.
Stansfeld S et al. Noise and Health in the urban environment Rev Environ Health 2000;15:43-82
- Vliegtuiglawaai is gecorreleerd met hypertensie, psychische symptomen en gebruik van psychofarmaca, verhoogde catecholaminesecretie, bij kinderen stoornissen in leesontwikkeling, lange termijn geheugen en verhoogde bloeddruk.
1B.
Rosenlund M et al. Increased prevalence of hypertension in a population exposed to aircraft noise. Occup Environ Med 2001;58:769-773
- vergelijking tussen twee groepen proefpersonen (at random gekozen) tussen 19 en 80 jr enerzijds dichtbij de luchthaven van Stockholm, anderzijds verder af.
- Questionnaire studie met zeer hoge response rate (71% bij lawaaigehinderden versus 74% bij de controle groep)
- Er is een verband tussen hypertensie en zowel gemiddelde (Laeq) geluidsbelasting als de maximale pieken waarbij de cut off wordt geplaatst op 72 dBA Lamax ten minste driemaal per etmaal (vgl Ter hoogte van Meise wordt op dit ogenblik deze grens van 72 dBA Lamax gemiddeld 125 keer per 24 uur ernstig overschreden. Deze cijfers liggen nog hoger in de gemeenten Grimbergen, Vilvoorde en Diegem)
- De ‘prevalence odds ratio’ bedraagt :
o 1.6 voor de personen blootgesteld aan > 55 dBA Laeq versus deze < 55 dBA Laeq (gemiddelde geluidsbelasting), dwz 60% meer voorkomen van hypertensie
o 1.8 voor de personen blootgesteld aan > 72 dBA LA max versus deze < 72 dBA Lamax tenminste driemaal per etmaal, dwz 80% meer voorkomen van hypertensie
- de verbanden zijn sterker bij oudere personen en deze die geen gehoorsstoornisssen hebben.
Er wordt verwezen naar de Zweedse guideline values (Swedish Government) waarin sprake is van 70 dBA Lamax als normgetal!.
1C.
Piekgeluid en aantal bewegingen correleren beter met ‘annoyance’ dan gemiddelde geluidsbelasting (Bjorkman et al Archives Environmental Health 1992;47:526-9)
- deze studie die de annoyance (‘subjective feeling of displeasure or dissatisfaction that results from an agent known to or supposed to affect health and well-being’) bestudeert tgv verschillende omgevingsfactoren rond twee Zweedse luchthavens toont duidelijk aan dat de ‘annoyance’ veel sterker correleert met het aantal keer dat het niveau van 70 dBA Lamax wordt overschreden per 24 h (= aantal op gebied van geluidsverstoring significante vliegbewegingen) dan met de gemiddelde LAeq of in Zweden FBN contouren
1D.
Blockmans D et al. Gezondheidsklachten bij omwonenden van een internationale luchthaven. Tijdschr. Voor Geneeskunde 2002;58:1398-1406
- Studie dmv bevraging van omwonenden van de luchthaven naar hinder van de nachtvluchten :
- Een enquete werd meegegeven aan inwoners met opdeling ngl nabijheid van een start piste
- Bij de respondenten is er een oververtegenwoordiging van hogere universitaire en niet-universitaire opleidingen
- Er wordt gebruik gemaakt van een zgn slaapverstoringsindex (gedefiniëerd als ontwaken) die de subjectieve mate van slaapverstoring kwantificeert
- Er is geen relatie tussen het aantal jaren dat men in de streek woont en de slaapverstoringsindex, dwz in tegenspraak tot de field studies met slaaplabo’s treedt er geen gewenning op voor de slaapverstoring
Hypertensie is duidelijk gerelateerd aan de mate van slaapverstoring met een prevalentie tot 25.8% in de groep met de hoogste graad van slaapverstoring
1E.
Passchier W et al. Public Health Impact of Large Airports. Reviews on Environmental Health 2000;15:83-96
Dit is een studie uitgevoerd in opdracht van het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid.
- Er wordt meestal beweerd dat de luchtpollutie grotendeels het gevolg is van het wegverkeer rond de luchthaven maar er wordt niet gerefereerd naar origineel onderzoek maar naar een editoriaal in de BMJ van 1997 (Saracci R; B Med J 1997;314:1409-10). Bij deze concentraties zijn nadelige effecten te verwachten. Luchtpollutie is gecorreleerd met sterfte, longkanker, verminderde longfunctie en chronische luchtwegenaandoeningen, maar dit is niet specifiek voor luchtverkeer. Het aantal studies dat het verband zoekt tussen de nabijheid van een luchthaven en ziekte door luchtpollutie is uiterst schaars. Een studie rond Schiphol toonde een afname aan van de ademhalingsklachten met toenemende afstand van Schiphol. Emissies van vliegtuigen zijn aan geen enkele beperking onderhevig.
- Er is voldoende bewijs voor een causaal verband tussen lawaai en hypertensie, ischemische hartziekten, annoyance, slaapverstoring en prestatie op school.
- Crash risico is ongeveer 1 per 10 miljoen bewegingen; slachtoffers zijn overwegend personeel en passagiers. Het individueel risico voor een bewoner om het slachtoffer te worden van een vliegtuig crash bedraagt slechts 1 per miljoen per jaar.
1F.
Hygge S et al . A prospective study of some effects of aircraft noise on cognitive performance in schoolchildren. Psychol Sci 2002;13: 469-474
- Dit is een natuurlijk experiment rond oude en nieuwe luchthaven van München
- Een totaal van 326 kinderen gemiddeld 10.4 jaar oud
- Na de switch ziet men bij de nieuw bloot gestelde groep stoornissen optreden in leesvaardigheid en lange termijn geheugen, waarvoor geen gewenning optreedt, men ziet verbetering in de andere groep.
- Men ziet rond oude luchthaven ook verbetering van korte termijn geheugen
- Rond de nieuwe luchthaven interferentie met de verstaanbaarheid
1 G.
Haines MM et al. Multilevel modelling of aircraft noise on performance tests in schools around Heathrow Airport London. J Epidemiol Community Health 2002;56:139-44
- Een studie groep van 11000 kinderen in het laatste jaar LO (11 jaar) uit 123 scholen rond Heathrow airport
- Kinderen blootgesteld aan vliegtuiglawaai scoorden lager op gebied van leesvaardigheid en mathematica en deze relatie is dosis-afhankelijk
Er is evenwel een stevige ‘bias’ tgv socio-economische factoren : zij die het
slechtst scoren hebben ook een socio economische achterstand. (cfr
inkomensverdeling rond de startbanen van Brussel Nationaal). Deze ‘bias’ is op zich een interessant gegeven: ze bewijst dat socio-economisch zwakkere
bevolkingsgroepen niet bij machte zijn om zich aan de hinder ten gevolge van de luchthaven te onttrekken door te migreren.
1H.
Council of Europe : European Court of Human Rights, October 2nd, 2001 :
In het arrest wordt erop gewezen dat tot nu toe de nadruk bij slaapverstoring door vliegtuiglawaai steeds heeft gelegen op he probleem van de ontwaakreacties en dat het fenomeen van ‘sleep prevention’, vrij vertaald als ‘inslaap en herinslaap belemmering’ onvoldoende is bestudeerd. Het gaat hier om de onmogelijkheid om de slaap te vatten bij het begin van de nacht of wanneer men om een of andere reden is wakker geworden en opnieuw tracht in te slapen (pagina 17 en 23) Het Hof treedt hierin duidelijk het standpunt bij van de klagers.
1 I.
Devroey D et al. Onderzoek naar de invloed van geluidsoverlast op de gezondheidswaarneming van stadsbewoners: een epidemiologisch onderzoek. Tijdschr. Voor Geneeskunde 2002;58:1392-7
- in de studie wordt een enquête gedaan door zes Brusselse huisartsen. In de rondvraag wordt aan de patiënten niet kenbaar gemaakt dat het om een studie ging betreffende geluidshinder door vliegverkeer.
- De patienten werden ingedeeld ngl woonplaats veraf of dicht bij Zaventem
- Patienten in de omgeving van de luchthaven geven significant meer klachten aan van :
o Depressie (44.7 vs 32.3%, p < 0.001)
o Slapeloosheid (31.7 vs 20.6%, p < 0.001)
o Angst en zenuwachtigheid (52.5 vs 38.9, p < 0.001)
o Spierpijn (21.9 vs 14.9, p < 0.001)
o Oorsuizingen (27.0 vs 20.6, p < 0.02)
- Patienten in de omgeving van de luchthaven geven vaker stress aan als oorzaak van hun klachten (65.7 vs 44.3%, p < 0.001)
- Patienten in de omgeving van de luchthaven die geluidsoverlast aangeven als oorzaak van hun klachten wijten dit vaker aan vliegtuiglawaai dan bij de controle groep (50,8 vs 26.9%, p < 0.001), maar zij ondervinden ook vaker geluidshinder veroorzaakt door de partner (herinslaap problemen). Dit bevestigt dat herinslaap-problemen belangrijker zijn dan ontwakingsreacties.
- Patienten die last hebben van geluidsoverlast gebruiken in de omgeving van de luchthaven significant meer slaap of kalmeringsmiddelen (16.7% versus 7.7% in de controle groep, p < 0.001).
1J.
Haines MM et al. Chronic aircraft noise exposure, stress responses, mental health and cognitive performance in school children. Psychol Med 2001;31:265-277
- Studie bij 340 kinderen van 8-11 jaar in de nabijheid van Heathrow (16 hLAeq > 66 dBA)
- Er zijn duidelijke stoornissen in leesontwikkeling (‘reading comprehension’) die niet te verklaren zijn door taalkeuze, sociale factoren, etc.
1K.
Haines MM et al. The West London Schools Study: the effects of chronic aircraft noise exposure on child health. Psychol Med 2001;31:1385-96
- 451 kinderen van 8-11 jaar die werden blootgesteld in 10 scholen aan vliegtuiglawaai (16 h Laeq outdoor > 63 dBA) werden vergeleken met een controle groep ( 16 h Laeq outdoor < 57 dBA) (maak vergelijking met Diegem!!)
- Het vliegtuiglawaai veroorzaakt specifieke cognitieve functiestoornissen, zoals vereist bij het lezen van moeilijke teksten.
1L.
Haines MM et al. A follow up study of effects of chronic aircraft noirs exposure on child stress responses and cognition. Int J Epidemiol 2001;30:839-45
- Studie bij 275 kinderen van 8-11 jaar blootgesteld aan vliegtuiglawaai rond Heathrow (16 h Laeq > 66 dBA) in vergelijking met een controle groep (< 57 dBA) met ‘health questionnaire’ en cognitieve testen met een jaar interval (om gewenning na te gaan)
- Kinderen rond de luchthaven hebben meer stress, meer ‘annoyance’, lezen minder goed en kunnen zich minder goed concentreren. Voor deze verschijnselen treedt geen gewenning of aanpassing op.
1M.
Evans GW et al. Community noise exposure and stress in children. J Acoust Soc Am 2001;109:1023-1027
- Deze studie betreft het effect van omgevingslawaai (wegverkeer en trein) op jonge kinderen, er werden twee groepen vergeleken (< 50 dBA Ldn en > 60 dBA Ldn), alle testen behalve de collectie van nachtelijk cortisol (een stress hormoon) werden gedaan buiten de thuis of school omgeving, dwz in een acoustisch geisoleerd labo.
- Kinderen in een lawaaiierige omgeving kennen zichzelf een hogere stress score toe, excreteren meer cortisol, lezen moeilijker, hebben een hogere bloeddruk, versnellen het hartritme meer wanneer ze een leestest moeten doen en zijn minder gemotiveerd om een complexe taak te vervullen.
- De relatie tussen bloeddrukstijging en vliegtuiglawaai in kinderen is sterk (verschillende referenties worden aangehaald)
- De afwijkingen gaan in dezelfde zin als bij blootstelling aan vliegtuiglawaai maar zijn minder uitgesproken
- Als kinderen continu geconfronteerd worden met stimuli waarover zij geen controle hebben (lawaai) heeft dit negatieve invloed op hun motivatie en een syndroom van ‘learned helplessness’ ontstaat, vooral bij meisjes: het individu ervaart dat wàt het ook doet om te ontsnappen aan of controle te verwerven over een oncontroleerbare stimulus futiel is, waardoor de motivatie tot handelen en creatief denken afneemt.
1N.
Bullinger M et al. The psychological cost of aircraft noise for children. Zentralbl Hyg Umweltmed 1999;202:127-138
- Het gaat hier om een natuurlijk experiment naar aanleiding van het openen van een nieuwe en het sluiten van een oude luchthaven in München bij 326 kinderen tussen 9 en 13 jaar, die rond de oude en de nieuwe luchthaven aan vliegtuiglawaai werden blootgesteld en gedurende 18 maand longitudinaal werden gevolgd, daarbij met zichzelf en onder elkaar werden vergeleken.
- Studies vonden plaats in een mobiel akoestisch geïsoleerd labo.
- Men ziet zeer duidelijk dat de motivatie voor het oplossen van complexe taken over 18 maand afneemt, evenals de levenskwaliteit (‘quality of life’-score), vergelijkbare afwijkingen werden waargenomen bij de kinderen rond de oude luchthaven bij de aanvang maar hier ziet men geleidelijke verbetering over 18 maand.
- Over welke geluidsbelasting gaat het? Rond de nieuwe luchthaven neemt de Laeq toe van 53 naar 62 dBA met L01 van 63 naar 73 ( = ‘the level exceeding 1% of the time during the measurement period’) terwijl we rond de oude luchthaven een afname zien van de Laeq van 68 naar 49 dBA, afname van L01 van 80 naar 59 dBA.
- Er treedt geen adaptatie op voor de motivatie deficits.
1 O.
Griefahn B. : Lärm trifft nicht nur die Ohren. Forthschritte der Medizin 2000:26:300-303 (artikel in Duits) : mooi overzicht van recente inzichten, opmerkelijk onder meer het volgende.
- Relatie tussen lawaai in de professionele sfeer en hypertensie staat niet vast maar tussen nachtlawaai tgv verkeer en hypertensie wel omdat dit door de getroffenen anders wordt ervaren, nl veel meer storend. Uiteraard gaat het bij het ontstaan van hypertensie om een multifactorieel proces met wisselwerking tussen omgevingsfactoren en aanleg.
- Ze wijst er nog eens op dat volgens WGO gezondheid wordt gedefiniëerd als welbevinden op fysisch, psychisch en sociaal vlak.
- Ze wijst er op dat gewenning aan slaapverstoring nooit volledig is (ontwaking wel tot op zekere hoogte) en dat slaapverstoring door verkeerslawaai de gezondheid ernstig schaadt, juist om die reden. Zo wijst ze erop dat ook bij personen die subjectief niet (meer) op lawaai reageren, toch geen gewenning optreedt van de neurovegetatieve verschijnselen (polsversnellling, pupilverwijding, bloeddrukstijging, ...)
- Lawaai interfereert duidelijk met sommige beroepsbezigheden met als meest typisch voorbeeld de auscultatie van de artsen, maar ook het uitvoeren van complexe taken, waarbij een kleine hoeveelheid achtergrond lawaai de aandacht scherpt maar te veel lawaai (U curve) de aandacht afleidt en interfereert met de arbeidsprestatie.
- Voor kinderen is er interferentie met de taal en spraak ontwikkeling, het leren lezen
- Het sociaal leven wordt verstoord : meer aggressiviteit, minder hulpvaardigheid, minder sociale contacten, meer gebruik van psychofarmaca.
De hinder houdt verband met amplitudo, frekwentiesamenstelling, aantal verstoringen, tijdstip van de dag, type lawaai (meer vliegtuig dan verkeer, meer dan trein)
1P. Gehoorsschade is aangetoond voor tal van vormen van vrijetijds- of omgevingslawaai (discotheken, etc) vooral voor jonge volwassenen en kinderen. Men gaat er toch vanuit dat de Laeq.24h waarde in die gevallen hoger is dan 70 dBA
In het WGO rapport wordt niet specifiek verwezen naar de mogelijke gehoorschade door vliegtuiglawaai. Impulsgeluiden zouden evenwel nooit de 140 dBA LAmax mogen overschrijden voor volwassenen of 120 dBA LAmax voor kinderen : daarboven treedt mechanische oorschade op.
We konden evenwel in de literatuur studies terugvinden die de link leggen tussen het wonen in de nabijheid van een luchthaven en mechanische gehoorschade :
1Pa. Chen TJ et al. Effects of aircraft noise on hearing and auditory pathway function of school-age children. Int Arch Occup Environm Health 1993;65:107-111 : Er wordt schade aan het cochleair apparaat (gehoorsorgaan) bij schoolgaande jeugd in de nabijheid van een luchthaven gevonden in 10.4% van de kinderen van het laatste jaar van het lager onderwijs. : het gaat hier om een luchthaven met schoolgaande jeugd in de Ldn 75 dBA contour, er zijn gemiddeld 150 vluchten per dag met 10 vluchten per uur van 7 tot 10 pm, hoogst geregistreerd lawaai was 86 dBA. Er werd bij 10.4% van de kinderen gehoorsverlies in het hoge frekwentie spectrum vastgesteld (typische beroepsdoofheid bij 4 kHz).
1Pb Chen TJ et al. Auditory effects of aircraft noise on people lilving near an airport. Archives of Environmental Health 1997;52:45-50. Er wordt niet alleen schade aan het cochleair apparaat (gehoorsorgaan) aangetoond bij volwassenen die in de nabijheid van een luchthaven wonen maar ook aantasting van de centrale gehoorszenuw. Er werden twee groepen personen bestudeerd, de eerste (A) wonend dicht bij de luchhaven, de andere (B) verder af. Er werd audiometrie (cochleair apparaat) en brainstem auditory-evoked response potentialen (gehoorszenuw) gemeten. De groepen waren perfect vergelijkbaar qua basis karakeristieken (geslacht, leeftijd, professionele blootstelling aan lawaai) maar de groep die dichter bij woonde was vaker zonder beroep (34% vs 8%) en verbleef dus vaker langduriger thuis. In groep A vertoonden 68.7% gehoorsstoornissen versus 6.5% in groep B (p< 0.01)!! Deze gehoorsstoornissen waren niet alleen bij de hoge tonen waarneembaar (4 kHz), typisch voor gehoorstrauma door geluid maar breidden zich ook uit naar de lagere tonen waardoor interferentie met het taalgebruik optreedt. Schade aan het centraal zenuwstelsel (gehoorszenuw) was aantoonbaar bij 44.6% van de personen in groep A en slechts 14.1% in groep B !!
1Pc
Miyakita T et al. An epidemiological study regarding the hearing acuity of residents in the area with hihg level of aicraft noise: results of hearing tests conducted in the vicinity of Kadena Air Base. Nippon Eiseigaku Zasshi 2001; 56(3):577-87.: vonden ook gehoorsstoornissen bij bewoners in de nabijheid van een US Air Base in Japan (de studie had geen controle groep maar de personen met afwijkingen woondenallemaal heel dicht bij de start baan)
1Q.
Babisch W: Health-related aspects of research on noise effects other than on the ear. Schriftenr Ver Wasser Boden Lufthyg 2001;111:115-31
1R.
Miedema HME etal. J Acoust Soc Am. 2000;107;3245-3253 Community reaction to aircraft noise. Time-of-day penalty and trade-off between levels of overflights.
1S
Evans GW : ‘Environmental Stress and Health’ in Handbook of Health Psychology, edited by A. Baum et al. (Erlbaum , Mahwah, NJ), p 365-385. (gwel@cornell.edu)
2. Research naar de specifieke gevolgen van slaapverstoring, ongeacht de bron
2A.
Cricco M et al. The impact of insomnia on cognitive functioning in older adults. J Am Geriatr Soc 2001;49:1185-1189
- Insomnia werd bevraagd bij 6144 bejaarden > 65 jr die longitudinaal werden opgevolgd
- Insomnia werd omschreven als onvermogen om in slaap te vallen of als vroegtijdig ontwaken en onvermogen om terug in slaap te vallen
- Bij mannen was er een duidelijk verhoogd risico op cognitieve dysfunctie (dementie) wanneer er slaapstoornissen waren: ‘odds ratio’ 1.49, dwz nagenoeg 50% toename van het risico op dementie
- Men schrijft dit toe aan het verlies van de herstelfunctie van de slaap; de slaap wordt algemeen aanzien als een periode van toegenomen anabole activiteit, waarin herstel optreedt van de functies van het centrale zenuwstelsel en de perifere weefsels.
- Inperking van de slaap kan ernstige gevolgen hebben voor het behoud van normale cognitieve functie en het vermijden van dementie
2B.
Morrel M et al. Sleep fragmentation, awake bloodpressure and sleep-disordered breathing in a population-based study. Am J Respir Crit Care Med 2000;162:2091-2096
- Er werden 1021 patienten onderzocht op slaappatroon, bloeddruk overdag en ademhalingspatroon
- Slaapfragmentatie wordt omschreven als het totaal aantal ontwakingsreacties en ‘shifts’ in slaappatroon (beneden het ontwakingsniveau)
- Ook bij patiënten zonder het slaapapnoe-syndroom, waarbij de relatie met arteriële hypertensie reeds bekend is, wordt vastgesteld dat slaapfragmentatie significant gecorreleerd is met bloeddrukverhoging overdag (+ 3.1 mm Hg)
2C
Kapur VK et al. The Relationship between Chronically Disrupted Sleep and Healthcare Use. Sleep 2002;25:289-296
- Er werd een CDS score opgesteld (‘chronic disease score’) die geldt als predictor voor het gebruik van gezondheidszorgen (‘health care use’).
- Het beroep doen op gezondheidszorgen was significant hoger bij patienten die klagen van slapeloosheid en aanverwante klachten (moeheid, onvoldoende uitgeslapen gevoel, etc)
- Uit deze studie blijkt dat de factuur tgv medische onkosten stijgt met 11% tov goede slapers
3. Research betreffende de effecten van chemische pollutie
3A.
Childers JW et al. Real – time and integrated measurement of potential human exposure to particle bound polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) from aircraft exhaust. Environmental Health Perspectives 2000;108:853-863
- In deze studie wijzen de auteurs erop dat de verontreiniging door de carcinogene substanties (PAK) die vrijkomen bij de verbranding van kerosine door vliegtuigen niet adekwaat wordt weergegeven door de algemeen in gebruik zijn de ‘analysers’ die een te trage respons-tijd hebben en enkel geschikt zijn voor daggemiddelden, maar niet voor instentane pieken die enorm vervuilend en risicovol zijn: wellicht door binding aan stofpartikels (PM10, PM 2.5, ...)
3B
Health and Clean Air : Spring NewsLetter : The particulars of air quality
- PM10 en PM2.5 gaan door als een maat voor de luchtvervuiling
- Deze publicatie wijst er op dat het meten van deze micropartikels op zich geen inschatting geeft van het risico ervan voor de volksgezondheid. De micropartikels zijn immers een zeer heterogene groep vervuilers die bestaan uit een (inerte) koolstofkern waarop gevaarlijke polluenten worden geabsorbeerd. De micropartikels fungeren als drager van deze polluenten van uit de omgeving via de luchtwegen naar de longen en het inwendige van het lichaam.
- Hoewel de concentratie van de micropartikels in landelijke omgeving, in stedelijke omgeving of nabij een luchthaven dus soms weinig verschilt, kan het gezondheidsrisico ervan enorm verschillend zijn afhankelijk van de chemische samenstelling ervan. Het is bekend dat PAK’s (carcinogene substanties die oa vrijkomen bij verbranding van fossiele brandstoffen) zich snel adsorberen aan de koolstofkern (welllicht zo ook voor pesticiden in een landbouwbedrijf). Deze substanties worden later teruggevonden in de lymfeknopen en worden in verband gebracht met Hodgkin lymfoom en leukemie.
3C.
P.Gerde et al. The rapid alveolar absorption of soot-absorbed benzo(a)pyrene : bioavailability, metabolism and dosimetry of an inhaled particle-borne carcinogen. Carcinogenesis 2001;22:741-749
- Dit is een experimentele studie die het mechanisme verduidelijkt waarvan de micropartikels en de PAK’s gebruik maken om kanker te verwekken bij proefdieren.
3D.
Samet J. Et al. Fine particulate air pollution and mortality in 20 US cities, 1987-1994. New England Journal of Medicine 2000;343:1742-1749
- Deze studie toont een lineaire relatie aan tussen sterftecijfer en vervuiling met micropartikels ook beneden de geldende normen, dwz tussen 10 en 50 mcg/m3 (voor PM10 geldt algemeen de arbitraire norm van 50 mcg/m3)
- Deze studie impliceert dus dat men door concentratie van chemische vervuiling de getroffen bevolkings groep een substantieel extra gezondheidsrisico oplegt.
- De relatieve sterfte kans stijgt met 0.51 % per 10 microgram/m3 toename met PM10, voor sterfte door hart en longziekten liep dit zelfs op tot 0.68% per 10 microgram/m3. Dit betekent dus dat het verschil in sterftekans kan oplopen tot 2.5% (globaal) of 3.4% tgv hart en longaandoeningen.
- Het is dus onverantwoord aan een grootschalige concentratie van chemische vervuiling te beginnen zonder die adekwaat in kaart te brengen dmv een voldoende dicht en adekwaat uitgerust meetnet.
3E.
Ware JH. Particulate Air Pollution and Morality- Clearing the air. The New England Journal of Medicine 2000;343:1798-9
- Dit is een begeleidend editoriaal waarin gewezen wordt op de noodzaak naar verder onderzoek in deze materie gezien de zeer vele onbekenden en de klaarblijkelijk op niets gebaseerde standaarden.
3F.
Harris DT et al. Jet fuel induced immunotoxicity. Toxicology and Industrial Health 2000;16:261-265
- dit is een experimentele studie bij muizen die duidelijk aantoont dat er zeer schadelijke effecten zijn van kerosine op het immuunsysteem; dit resulteert in verminderde weerstand en een verhoogde kans op kanker.
3G.
Brook RD et al. Inhalation of fine particulate air pollution and ozone causes acute arterial vasoconstriction in healthy adults. Circulation 2002;105:1534-1536
- Deze studie bij gezonde proefpersonen die werden blootgesteld aan inhalatie van ozon en micropartikels toont duidelijk een samentrekking van de bloedvaten aan (vasoconstrictie) en ontrafelt dus het mechanisme waardoor chemische vervuiling gepaard gaat met een verhoogd voorkomen van hartinfarct.
3H.
Hoek G et al. Association between mortality and indicators of traffic-related air pollution in the Netherlands: a cohort study. The Lancet 2002;360:1203-1209
- Het is bekend dat achtergrond pollutie met micropartikels(cfr supra) verband houdt met totale sterftekans en sterftekans tgv hart en long aandoeningen.
- Deze studie bij 5000 Nederlanders toont nu aan dat de nabijheid van een lokale chemische pollutiebron nog veel grotere invloed heeft op het sterftecijfer dan de achtergrond pollutie. Het risico op overlijden werd door lokale pollutie verdubbeld.
- Daar waar voor wegverkeer het fysisch onmogelijk is om de pollutie te spreiden, geldt voor luchtverkeer dat conform het voorzorgsprinciepe de chemische pollutie best wordt gespreid, in acht genomen dat kerosine en zijn verbrandingsproducten nog veel meer carcinogeen zijn, de monitoring ervan moeilijk is en onvoldoende uitgebouwd.
*Volledige artikelen bij Daedalus verkrijgbaar.
Daedalus contact: Erik Tamboryn, 0499 34 92 09.
Grimbergen, november 2002.