BRUSSELS AIRPORT
Stikstof steekt ook luchthaven Zaventem stokken in de wielen
De nationale luchthaven is toe aan een nieuwe omgevingsvergunning. De te hoge stikstofuitstoot dreigt de groeiplannen te dwarsbomen.
De Standaard Woensdag 1 februari 2023 om 3.25 uur
De luchthaven van Zaventem heeft een nieuwe omgevingsvergunning nodig. De huidige vervalt in juli volgend jaar. Die hernieuwing belooft spannend te worden. Uit de eerste versie van het milieueffectenrapport (MER) die De Standaard kon inkijken, blijkt dat de luchthaven mikt op forse groei. Uitbater BAC gaat tegen 2032 uit van een verdubbeling van de cargo en een vijfde meer passagiers. Dat betekent meer en grotere vliegtuigen, en een extra stroom vrachtwagens (+43 procent) en personenwagens (+9 procent). In de raming van het personenverkeer zit al een ambitieuze ‘modal shift’ vervat, waarbij BAC ervan uitgaat dat de helft van het personeel en de passagiers met het openbaar vervoer komt.
Die extra volumes generen een verhoging van zowel de CO2- als de NOx-uitstoot. Met die NOx, een vorm van reactieve stikstof, komt de luchthaven in het vizier van het stikstofdebat. In de omgeving van de luchthaven liggen verschillende beschermde natuurgebieden die in slechte staat zijn. Uit het MER blijkt dat de uitstoot van de luchthaven op de Natura2000-gebieden nu al te hoog is. In het groeiscenario wordt die nog groter. Het studiebureau dat het MER opstelde, ziet niet meteen een oplossing. De milderende maatregelen, zoals zonnepanelen of een nieuwe tramlijn, volstaan niet om de extra uitstoot van het vliegverkeer op te vangen. Daarvoor is geen alternatief zolang er geen schone brandstoffen beschikbaar zijn.
Op slot
Tot deze week konden de bevoegde instanties en omliggende gemeenten adviezen indienen. Die worden verwerkt, waarna het dossier in openbaar onderzoek gaat. Tegen het einde van het jaar moet minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) beslissen over de vergunning. De minister hamert er al maanden op dat een definitief stikstofakkoord nodig is om te vermijden dat een vergunningsstop grote projecten zoals de luchthaven op slot zet. Dat is geen hypothetisch scenario. In december vernietigde de Raad voor Vergunningsbetwistingen nog de vergunning van Broeklin – de opvolger van het winkelcomplex Uplace in Machelen – vanwege de te grote stikstofuitstoot op dezelfde natuurgebieden.
‘Het is niet te verantwoorden dat de luchthaven hiermee zou wegkomen als de boeren wel zware inspanningen moeten doen'
Jasper WoutersBond Beter Leefmilieu
Met een robuust stikstofakkoord moet de achtergrondconcentratie overal in Vlaanderen dalen. Dat geeft uitstoters als de luchthaven extra vervuilruimte. Maar zelfs dan is het groeiscenario van de luchthaven niet realistisch, zegt Jasper Wouters, beleidsmedewerker bij de Bond Beter Leefmilieu (BBL). ‘De discrepantie tussen het groeiscenario van de luchthaven en de klimaat- en milieudoelen van de overheid is gewoon te groot. Het is ook niet te verantwoorden dat de luchthaven hiermee wegkomt als de boeren wel zware inspanningen moeten doen.’
Noodprocedure
In een coalitie met bewonersgroepen uit de Vlaamse rand pleit de BBL voor een plafond op het aantal vluchten – 5 procent minder dan voor corona – en een afschaffing van de nachtvluchten. Ook in het MER staat expliciet dat enkel ‘een grote beperking van het aantal vliegbewegingen’ de impact kan reduceren. Maar die optie wordt niet onderzocht omdat ze in strijd is met het doel om te groeien. ‘Dat is opmerkelijk’, zegt Wouters, ‘want de dienst-MER van de Vlaamse overheid had aangegeven dat een scenario met minder vluchten wel degelijk moest worden bekeken als dat relevant is. Het MER dat nu voorligt is dus onvolledig.’
Volgens Wouters bewijzen de stadsluchthavens van Parijs, Berlijn, Zürich en Frankfurt dat een exploitatie met beperkingen, zoals weinig of geen nachtvluchten, wel degelijk rendabel kan zijn.
• Interview | ‘Iedereen spreekt over recessie en inflatie, maar we blijven vliegen’
De luchthaven wil voorlopig niet antwoorden op de vraag of die forse groei voor cargo essentieel is. De uitbater lijkt op een ander paard te wedden. De Europese Habitatrichtlijn, die waakt over de instandhouding van Natura2000-gebieden, heeft een noodprocedure voor projecten met een groot maatschappelijk belang. Vlaanderen maakte er onder meer gebruik van voor de bouw van het Deurganckdok. Maar volgens milieujurist Hendrik Schoukens (UGent), die ook schepen is voor Groen in Lennik, is die zogenaamde ADC-toets geen vrijbrief. ‘De luchthaven komt hiervoor in aanmerking, maar de voorwaarden zijn niet min. Zo moet je bewijzen dat er geen minder schadelijk alternatief mogelijk is. Dan kom je bij de vraag of die groei echt nodig is. Dat groeiscenario erdoor duwen, lijkt me niet evident. Bovendien is een sluitend stikstofkader een absolute voorwaarde. Een rechter kan oordelen dat een uitzondering voor de luchthaven gerechtvaardigd is, omdat het Vlaamse stikstofbeleid de goede kant op gaat. Dat is nu niet het geval.’
De BBL laat weten dat hij de vergunning zal aanvechten als die in strijd is met de milieuwetgeving. Minister Demir wil pas reageren nadat het dossier definitief is ingediend
Zuhal Demir waarschuwt: stikstofdossier bedreigt voortbestaan Brussels Airport
Tegen de zomer moet Brussels Airport een nieuwe omgevingsvergunning aanvragen. Zonder is vliegverkeer onmogelijk. Maar de vergunning staat op de helling omdat de Vlaamse regering nog steeds geen bindend stikstofakkoord heeft. Zowel Zuhal Demir als de luchthaven zelf trekt aan de alarmbel. Al zien Open VLD en CD&V er vooral een politieke strategie in.
Het Nieuwsblad 01/02/2023 om 03:00 Hannes Heynderickx
Strengere stikstofrichtlijnen zorgen voor grote ongerustheid in de landbouw. Maar dat is lang niet de enige sector die in de problemen dreigt te komen. Ook de luchthaven van Zaventem stoot een grote hoeveelheid stikstof uit en dreigt daardoor naast een omgevingsvergunning te grijpen. Volgens Bond Beter Leefmilieu stootte de luchtvaart in Vlaanderen in 2019 nog het equivalent stikstof uit van 1.500 varkensstallen. En die stikstof komt in de natuur terecht. In het geval van de luchthaven is dat vooral het Floordambos tussen Vilvoorde en Machelen, vlak naast de E19. Het is een speciale beschermingszone waar de biodiversiteit zienderogen achteruitgaat.
“Tienduizenden banen”
Om die reden vernietigde de Raad voor Vergunningsbetwistingen in december nog de omgevingsvergunning voor winkelcomplex Broeklin, de opvolger van Uplace. En hetzelfde dreigt te gebeuren met de luchthaven van Zaventem, zegt minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA), die al meer dan een jaar waarschuwt voor een algemene vergunningsstop. “Het stikstofarrest zegt dat de uitstoot naar beneden moet vooraleer er nog vergunningen kunnen uitgereikt worden. Binnenkort moet ik beslissen over een vergunning voor de luchthaven van Zaventem. Dat gaat over tienduizenden banen, hé. Willen we die op het spel zetten?”, zei ze twee weken geleden nog in Krant van West-Vlaanderen.
De ongerustheid is groot, ook bij de luchthaven zelf. De huidige omgevingsvergunning dateert al van 2004 en loopt af in juli 2024. Tegen deze zomer moet Zaventem een nieuwe vergunning aanvragen. En daarvoor wacht Brussels Airport op duidelijkheid rond de hoeveelheid stikstof dat het mag uitstoten. “Zoals elke sector hebben ook wij nood aan een regelgevend kader wat stikstof betreft. Daarom is het belangrijk dat er op Vlaams niveau op korte termijn hierover een rechtszeker decreet wordt goedgekeurd”, laat de luchthaven in een reactie weten. Er wordt dus vol verwachting naar de Vlaamse regering gekeken. Over het eerste stikstofakkoord van februari vorig jaar is nog steeds niet gestemd in het parlement. Regeringspartij CD&V wil een aantal maatregelen uit het akkoord herroepen, tot frustratie van coalitiepartner N-VA. Het politieke stratego zorgt ervoor dat er nog niets definitief is afgeklopt.
Druk uitvoeren
Demir en de luchthaven voeren de druk dus op om snel een akkoord te maken, uit vrees voor het stilvallen van het luchtverkeer. Maar volgens bronnen bij CD&V en Open VLD is het stemmen van het stikstofakkoord helemaal geen vereiste om de luchthaven van Zaventem opnieuw een vergunning te geven. “N-VA heeft gewoon verschillende troefkaarten in de achterzak zitten. Ze willen druk zetten door ermee te dreigen symbooldossiers zoals de luchthaven geen vergunning meer te geven”, zegt een liberaal. Toch klinkt bij Open VLD dat er wel een speciale regeling uitgedokterd moet worden voor de omgevingsvergunning van de luchthaven. Met of zonder stikstofakkoord. Anders dreigt de Raad voor Vergunningsbetwistingen een vergunning terug te kunnen fluiten en zo het luchtverkeer lam te leggen. Enkel een politiek akkoord kan die onduidelijkheid wegnemen.
Uitblijven stikstofakkoord heeft ook grote gevolgen voor Brussels Airport
Tegen de zomer moet Brussels Airport een nieuwe omgevingsvergunning aanvragen. Zonder is vliegverkeer onmogelijk. Maar de vergunning staat op de helling omdat de Vlaamse regering nog steeds geen bindend stikstofakkoord heeft.
februari 2023, 06:54
Zowel Vlaams omgevingsminister Zuhal Demir, bevoegd voor de Vlaamse vergunningsbeslissingen, als de luchthaven zelf trekken aan de alarmbel, maar volgens Open vld en cd&v gaat het om een politieke strategie, en is het stemmen van het akkoord geen vereiste om Zaventem een vergunning te geven. Dat schrijven de kranten van Mediahuis vandaag.
De huidige omgevingsvergunning dateert al van 2004 en loopt af in juli 2024. Tegen deze zomer moet Zaventem een nieuwe vergunning aanvragen. En daarvoor wacht Brussels Airport op duidelijkheid rond de hoeveelheid stikstof dat het mag uitstoten. "Zoals elke sector hebben ook wij nood aan een regelgevend kader wat stikstof betreft. Daarom is het belangrijk dat er op Vlaams niveau op korte termijn hierover een rechtszeker decreet wordt gestemd", laat de luchthaven weten.
Er wordt dus vol verwachting naar de Vlaamse regering gekeken. Het eerste stikstofakkoord van februari vorig jaar is nog steeds niet gestemd in het parlement. Regeringspartij cd&v wil een aantal maatregelen uit het akkoord herroepen, tot frustratie van coalitiepartner n-va.
Demir en de luchthaven voeren de druk dus op om snel een akkoord te maken, uit vrees voor het stilvallen van het luchtverkeer.
Uitblijven stikstofakkoord heeft ook grote gevolgen voor luchthaven: “Nood aan stopzetting van politieke spelletjes, welvaart staat op het spel”
Tegen de zomer moet Brussels Airport een nieuwe omgevingsvergunning aanvragen. Zonder is vliegverkeer onmogelijk. Maar de vergunning staat op de helling omdat de Vlaamse regering nog steeds geen bindend stikstofakkoord heeft. Zowel Zuhal Demir als de luchthaven zelf trekken aan de alarmbel, maar Open Vld en CD&V zien er een politieke strategie in, schrijven de kranten van Mediahuis vandaag.
HLN 01-02-23, 05:06 Laatste update: 13:41 Bron: BELGA
De huidige omgevingsvergunning dateert al van 2004 en loopt af in juli 2024.Tegen de zomer moet Zaventem een nieuwe vergunning aanvragen. En daarvoor wacht Brussels Airport op duidelijkheid vond de hoeveelheid stikstof dat het mag uitstoten "Zoals elke sector hebben ook wij nood aan een regelgevend kader wat stikstof betreft. Daarom is het belangrijk dat er Vlaams niveau op korte termijn hierover een rechtszeker decreet wordt gestemd" laat de luchthaven wegen
Er wordt dus vol verwachting naar de Vlaamse regering gekeken. Het eerste stikstofakkoord van februari vorig jaar is nog steeds niet gestemd in het parlement. Regeringspartij CD&V wil een aantal maatregelen uit het akkoord herroepen, tot frustratie van coalitiepartner N-VA.
Demir en de luchthaven voeren de druk dus op om snel een akkoord te maken, uit vrees voor het stilvallen van het luchtverkeer.
KIJK. Demir: “Luchthaven komt in gevaar door uitblijven stikstofakkoord”
"We hebben dringend een definitief stikstofkader nodig om rechtszeker te kunnen vergunnen. Zo niet gaan de rechters vergunning na vergunning vernietigen omdat we het probleem niet aanpakken”, stelt de minister in een reactie aan VTM Nieuws. De uitstoot moet naar beneden, vertelt ze. "We zien vandaag de dag dat ook heel wat landbouwbedrijven niet aan een vergunning komen.”
Om te vermijden dat de hervergunning van de luchthaven in Zaventem vernietigd wordt door de rechtbank, is het van groot belang dat er snel een stikstofakkoord komt, aldus de minister. “Voor de luchthaven van Zaventem waar heel veel mensen werken – meer dan 60.000 jobs – is het belangrijk dat we een definitief stikstofkader hebben, zodat de vergunning die we verlenen niet achteraf vernietigd wordt door de rechtbank.”
Het betrekken van de luchthaven is volgens minister Demir geen manier om extra druk te zetten. Wel is het stikstofakkoord belangrijk voor onze economie en welvaart, klinkt het. “We kunnen de chaos en alle hel en verdoemenis vermijden als we ook overgaan tot het uitvoeren van de maatregelen, zodat de stikstof naar beneden kan gaan en we op een rechtszekere manier kunnen vergunnen.”
Het stikstofakkoord is uitgedraaid op een strijd tussen CD&V en N-VA. "Het heeft geen zin om politieke spelletjes te spelen”, reageert Demir. De economie en welvaart moeten “kost wat kost in ere gehouden worden”.
Zowel landbouworganisaties alsook Open Vld-viceminister-president Bart Somers vragen om een stikstofkader. “Ik denk dat dat heel terecht is. We moeten het politieke overstijgen en kijken naar het algemeen belang van ons allemaal. Het gaat hier om heel veel jobs, voedselzekerheid en onze welvaart. Dat vraagt om een stopzetting van politieke spelletjes", concludeert de N-VA-minister.
Op Twitter stelt Bart Somers dat er “dringend nood” is aan een stikstofakkoord. “Onze industrie, bouw, mobiliteit, landbouw en natuur komen in problemen zonder een duurzaam en rechtszeker kader. Anders zetten we onze welvaart, gezondheid en jobs op het spel”, aldus Somers.
Volgens Groen-covoorzitter Jeremie Vaneeckhout is het luchthavendossier een nieuw voorbeeld van het “strategische steekspel en nonbeleid tussen CD&V en N-VA” en dreigt dat steekspel “alleen maar verliezers op te leveren: milieu: natuur, landbouw, industrie, economie,...”. “Het is tijd om de eigen verkramping achter te laten”, tweet Vaneeckhout.
Groen-parlementslid Mieke Schauvliege zegt aan Belga dat ze al langer waarschuwt voor de gevolgen van het uitblijven van een “robuust stikstofkader”. “Het gekibbel moet stoppen. Zonder kader, gaat de hele maatschappij op slot”, dixit Schauvliege. “Voor Groen is een rechtszeker kader nodig en dat is een oplossing die stand houdt op lange termijn, dus met een horizon 2050; niet 2030.”
Reactie CD&V-fractieleider Van Rompuy
“Op dit ogenblik ligt het dossier van de luchthaven nog niet voor, het is te vroeg om hierover uitspraken te doen”, stelt CD&V-fractieleider Peter Van Rompuy. Maar hij erkent wel dat er snel een “robuust en juridisch sterk stikstofkader” nodig is. “Of het nu gaat om een luchthaven of om een landbouwbedrijf: alle economische activiteiten in Vlaanderen hebben er baat bij dat er zo snel mogelijk een sterk stikstofkader is”, aldus nog Van Rompuy.
ANALYSE BRUSSELS AIRPORT
Zaventem toont dat de speeltijd in het stikstofdossier voorbij is
De discussie over de luchthaven van Zaventem zet het stikstofdebat op scherp, ook binnen de N-VA: ‘Iedereen moet zijn duit in het zakje doen. Niet alleen de boeren, maar ook de Antwerpse cruiseschepen en vliegtuigen.’
De Standaard Donderdag 2 februari 2023 om 3.25 uur
Het stikstofdebat ging tot nu toe vooral over de landbouw. Daar is de crisis begonnen, daar ligt ook de focus van de voorlopige maatregelen die minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) heeft genomen. De nieuwe vergunning die de luchthaven van Zaventem nodig heeft, verlegt de klemtoon.
De luchthaven is met haar tienduizenden werknemers de tweede economische pool van het land. N-VA’ers als Theo Francken benadrukken het belang ervan. Demir waarschuwde al voor de gevolgen als er niet snel een rechtszeker kader komt voor stikstof dat een algemene vergunningsstop voorkomt.
• Stikstof steekt ook luchthaven Zaventem stokken in de wielen
Maar het milieueffectenrapport over de uitbreiding van de activiteiten op de luchthaven leverde een ongunstig resultaat op, bevestigde Demir woensdag in het Vlaams Parlement. De luchthaven wil fors uitbreiden. Tegen 2032 moet het volume aan cargo verdubbelen en het aantal passagiers met een vijfde hoger. Die ambitie botst met de stikstofnormen. De tegenstanders staan al klaar, en opvallend: zij zitten ook in N-VA-hoek.
Onder anderen Henk Cuypers, de woordvoerder van het Burgerforum Luchthavenregio en ex-kabinetschef van voormalig Vlaams Parlementsvoorzitter Jan Peumans (N-VA), zet zich schrap: ‘Onze advocaten staan klaar om de luchthaven desnoods plat te leggen. Dit milieueffectenrapport (MER) is een schande, en we zullen het niet accepteren.’
Gulden middenweg
‘Ik begrijp het partijstandpunt, maar ik moet ook opkomen voor mijn dorp’, zegt Kurt Ryon (Klaver/N-VA), de burgemeester van Steenokkerzeel, dat vlak naast de luchthaven ligt. ‘Die uitbreiding van Zaventem kan voor ons niet. Werkgelegenheid en economie zijn belangrijk, maar we moeten toch een gulden middenweg kunnen vinden’, benadrukt hij.
Burgemeester Ryon verwijst daarbij ook naar de zware focus op de landbouw. ‘Iedereen moet zijn duit in het zakje doen. We kunnen moeilijk de Antwerpse cruiseschepen en de vliegtuigen hun gang laten gaan, terwijl we wel veel vragen aan de landbouwers.’
De vergelijking met de luchthaven van Schiphol wordt al snel gemaakt. Die verminderde haar activiteiten en koopt de uitstootrechten van omliggende landbouwbedrijven op om de stikstofnormen te halen.
Demir ontkent dat het dossier van de nationale luchthaven politiek gekoppeld is aan het stikstofdossier, maar iedereen lijkt nu te beseffen dat met de vergunningsaanvraag voor Zaventem de speeltijd voorbij is. Ook Vlaams Parlementslid Gwendolyn Rutten (Open VLD) benadrukte woensdag dat het ‘gedaan moet zijn met landbouw en industrie tegen elkaar op te zetten’.
Landbouw vs. industrie
Stikstof heeft al tot verhitte discussies geleid tussen de N-VA aan de ene kant, en CD&V en Open VLD aan de andere. Tot voor kort lag de klemtoon op de landbouw: die moest minder uitstoten om industriële projecten weer mogelijk te maken. In het Vlaams Parlement benadrukte Demir dat een oplossing cruciaal is voor de hele economie, industrie én landbouw.
Minister-president Jan Jambon (N-VA) verzekert dat de Vlaamse regering in de laatste rechte lijn zit, en dat een akkoord eerder een kwestie is van weken dan van maanden. Dat geldt ook voor verwante dossiers als het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, waar een eerste schijf van 300 miljoen euro aan Europese subsidies voorlopig niet uitgekeerd kan worden.
CD&V vermoedt dat Demir op de rem staat om het dossier te laten samenvallen met een beslissing over het stikstofdossier. Minister van Landbouw Jo Brouns dringt aan op een snelle beslissing. ‘Elke minuut dat het plan niet wordt uitgevoerd, is een minuut verloren voor de verbetering van de milieukwaliteit.’
Donderdag vindt er een belangrijke vergadering plaats met het Agentschap Natuur en Bos. Dat moet zijn goedkeuring nog geven aan het milieueffectenrapport dat het dossier begeleidt. Daarna zou het punt bij hoogdringendheid toch nog op de agenda van de ministerraad van vrijdag kunnen komen, maar daar is een consensus van de hele Vlaamse regering voor nodig. Het kabinet-Demir leek daar woensdag niet happig op.
Als de regering al een akkoord kan bereiken, dan nog hangt er een zwaard van Damocles boven het dossier. De natuurorganisaties Bond Beter Leefmilieu en Natuurpunt beroepen zich op een nieuwe procedure om de Europese Commissie te vragen haar goedkeuring over het Vlaams landbouwbeleid te herevalueren. Ze argumenteren dat Brouns de Europese Commissie heeft misleid.