Van herhaald, laagfrequent, aanzwellend vooral nachtelijk vliegtuiglawaai krijgt men oncontroleerbare hoge bloeddruk, diabetes en overgewicht. Ook als met NIET ONTWAAKT. En het went NOOIT!

Open brief van dr Marc Goethals dd 13.2.2008

Geachte Mevrouw De Rijck

Nu de lawaaihinder van de luchthaven tot de prioriteiten behoort van de "interim regering" maar de nachtvluchten toch grotendeels in Vlaanderen vliegen door de Brusselse geluidsnormen en het gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef en lange termijn denken bij de Vlaamse en Federale politici trek ik uw aandacht op een interessante studie (in bijlage) die heel recent in de Eur Heart Journal werd gepubliceerd en een andere van de zelfde onderzoeksgroep in Environmental Health Perspectives.

In de Studie in European Heart Journal  werden bij 140 omwonenden van een aantal Europese luchthavens geluidsmetingen gedaan in de slaapkamer en gecorreleerd met bloeddrukmetingen (automatische ambulante BD meters die om de 15 minuten de bloeddruk meten). De voornaamste bevindingen waren de volgende:

  1. Lawaai in de slaapkamer (van omwonenden van een luchthaven met nachtvluchten) alle aard (oa vliegtuig, indoor lawaai, verkeer etc) veroorzaakt een significante stijging van de bloeddruk en in mindere mate van de hartfrequentie. Het is opmerkelijk dat de bloeddrukstijging bij de omwonenden ook optrad bij lawaai van andere aard. Het probleem met vliegtuiglawaai is evenwel dat men
    1. Zich hiertegen niet kan beschermen omdat het zeer laag frequent is en dus zeer sterk penetreert in de woning (voor straatlawaai kan men bvb an de achterkant van het huis gaan slapen of voor snurken van de partner in een andere slaapkamer). Deze laagfrequente componenten van het vliegtuiggeluid zijn er ook de reden van dat geluidsisolatie totaal ineffcient is.
    2. De gebruikte A filter (auditief gebied van geluidstrillingen) de werkelijke hinder van vliegtuigen onderschat juist owv de vele lage frequenties
  2. de drempel waarde waarbij dit optreedt (35 dBA Lamax)  is veel lager dan de drempel voor ontwaken: ik herinner aan de richtlijnen van het WGO rapport van 1999 dat stelde dat in een slaapkamer de drempelwaarde van 45 dBA Lamax (dit is door de logaritmische dB schaal maar liefst 10 x meer geluidsenergie) best niet wordt overschreden, gebaseerd op de ontwakingsreactie. Bij 45 dBA Lamax worden de meeste mensen wakker tijdens de slaap. Deze 45 dBA Lamax wordt dus redelijkerwijze aanzien als een ontwakingsdrempel die best niet wordt overschreden. Deze drempelwaarde is wel perfect vergelijkbaar met de drempelwaarde die in 2002 in een grootschalig onderzoek van TNO (TNO studie 2002.027 en 2002.028) werd gevonden voor toename van de motiliteit (mensen die aan lawaai worden blootgesteld slapen onrustiger, bewegen meer en men kan dit vaststellen met een actimeter " een bewegingsmetertje aan de pols)
  3. de effecten het menselijk organisme  zoals we die weerspiegeld zien in de bloeddrukstijging treden dus op zonder dat het individu/slachtoffer ontwaakt of zich daarvan dus bewust is. Op lange termijn verhoogt dit dus de kans op een gefixeerde hypertensie en daarmee dus ook de kans op cardiovasculaire sterfte
  4. er treedt tijdens die nacht geen enkele "habituatie" op of gewenning: dwz dat mensen (het ging om omwonenden van de luchthaven die in hun thuis omgeving werden onderzocht) telkens weer opnieuw op een lawaai gebeurtenis op dezelfde wijze reageerden. Het is dus evident, dat ook op langere termijn, aangezien het hier geen nieuw blootgestelde individuen betreft, ook geen gewenning optreedt. Dit is in overeenstemming met oudere gegevens, oa in WHO rapport vermeld dat bij blootstelling aan nachtlawaai de mensen door �gewenning� na een tijdje weliswaar minder makkelijk wakker worden maar dat de fysiologische effecten op de slaap deze gewenning niet vertonen en daardoor onverminderd schadelijk zijn op korte en lange termijn. Men kan integendeel zelfs stellen dat de mensen die niet aan de nachtvluchten wennen tot op zekere hoogte genoodzaakt worden om zich te beschermen: protectieve maatregelen of verhuizen terwijl diegenen die in de waan verkeren er tegen bestand te zijn zich niet adekwaat beschermen en daardoor op termijn de grootste schade oplopen. In een Berlijnse studie van enkele jaren geleden bleek dat mensen die in een omgeving met nachtlawaai woonden de kans op hypertensie tweemaal zo hoog was, bij een subgroep die met open raam sliep in die omgeving " dus mensen die van het lawaai geen  subjectieve  last ondervonden " de kans op hypertensie maar liefst 6X hoger was!
  5. de intensiteit van het geluid had weinig invloed op de reactie eens de drempelwaarde werd overschreden

In de andere studie (HYENA Hypertension and Airport) werd voor 6000 omwonenden ook een kwantitatieve relatie gevonden tussen de gemiddelde nachtelijke geluidsbelasting in de woonomgeving en hypertensie.

Wat zijn de implicaties voor onze regio:

  1. nachtvluchten veroorzaken gezondheidsschade (hypertensie) ook voor de omwonenden die er niet wakker van worden
  2. dit schadelijk effect treedt op bij een lawaainiveau dat veel lager is (35 dBA Lamax) dan voor ontwaken
  3. dit lawaainiveau is van die aard dat geluidsisolatie voor nachtvluchten  totaal irrealistisch is: een "goede geluidsisolatie" haalt hoogstens 25 dB verzwakking: in Grimbergen op 10 km van de luchthaven wordt makkelijk 70 dBA LAmax gehaald: 70 - 25 = 45 dBA (nog 10 x meer dan de drempelwaarde). Dit is ook het standpunt (2004) van de Nederlandse Gezondheidsraad
  4. er is geen gewenning (iedere blootstelling veroorzaakt BD stijging), wat nog eens onderstreept dat de frequentie van de nachtvluchten het meest schadende element is

Ik weet overigens niet of u ook de zeer boeiende studie hebt gezien van Tasali er over de diabetogene effecten van nachtlawaai: hoewel nachtvluchten hier niet expliciet vermeld worden is de experimentele opstelling precies wat er met nachtvluchten in groten getale gebeurt: jonge mensen werden blootgesteld aan repetitief geluid tijdens de slaap waarvan de intensiteit zo werd gekozen dat ze niet wakker werden maar enkel een verschuiving optrad van diepe naar oppervlakkige slaap: de suikerbelastingscurve was na drie dagen zeer ernstig gestoord, equivalent aan wat men bereikt met een gewichtstoename van 12 kilogram! Dit is volledig in lijn met epidemiologisch onderzoek dat aantoont dat kortslapers meer diabetes hebben, meer hypertensie en obesitas! Weinig mensen weten dat men van slaaptekort dik wordt!

Graag tot verdere informatie bereid

Marc Goethals