1 november 2002. Een datum die in het collectieve Noordrandgeheugen gegrift zal blijven als de datum waarop – bovenop de heimelijk doorgevoerde dagconcentratie - 80% van alle nachtvluchten geconcentreerd werd in de Noordrand: de dichtstbevolkte zone naast het Brussels Gewest en rond de Nationale Luchthaven. 37 vliegtuigen op een paar uren tijd waren geen uitzondering. Dankzij de onvermoeibare inzet van vele vrijwilligers werd de 100% concentratie vermeden en omgebogen tot het spreidingsplan Anciaux. Voor de gemeenten vanaf Meise betekent dit een flinke verbetering en een leefbare situatie. Diegem, Haren, Koningslo, Grimbergen en Wemmel blijven echter tot op vandaag het slachtoffer van een verdoezelde concentratiepolitiek: de spreidcentratie.

Voor vele Vlamingen van buiten de Noordrand is het onbegrijpelijk dat we toen ‘plots’ zoveel last hebben gekregen van vliegtuiglawaai. Daarenboven hebben we allen onze bouwgrond ‘spotgoedkoop’ gekocht en ‘wisten’ we dat we ‘naast’ de luchthaven kwamen wonen. De verklaring van deze misverstanden is eenvoudig.

Kern van het probleem is Brussel, waar men al van in de jaren ’70 ijvert om de hoofdstad vliegtuigvrij te maken. Publicaties van UBCNA (een als actiegroep vermomde politiek gesteunde vzw met huidig ombudsman Philippe Touwaide als toenmalig gedelegeerd bestuurder) tonen duidelijk aan dat deze politiek ondersteunde actiegroep er vanaf het begin van de jaren ’90 in geslaagd is om vliegtuigen die normaal boven Brussel of de Oostrand zouden vliegen af te wentelen op de Noordrand. Zo werd op 10 december 1992 de fameuze ‘Ronde van Brabant’ ingevoerd. Op verzoek van UBCNA werden alle zware nachtelijke vertrekken geweerd van piste 20 en overgeheveld naar piste 25R. Daarenboven werden deze vliegtuigen ‘aangeraden’ via de Noordrand rond Brussel te vliegen. Vanaf 1994 werd dit advies omgevormd tot een verplichting en werden de nachtvluchten boven Brussel geweerd. Hieruit blijkt duidelijk dat de toenmalige eerlijke spreidingsgedachte bewust werd aangetast.

UBCNA-voorzitter Vandenhautte – de huidige MR-burgemeester van Sint Pieters Woluwe - wou nog verder gaan. Hij diende in juli 1993 drie wetsvoorstellen in, waarvan één alle vliegverkeer zou verbieden in een straal van vijf km rond het Park van Brussel. De toenmalige Minister van Verkeer sprak hierover zijn veto uit omdat dit plan de veiligheid van de vliegtuigen in gevaar bracht, vermits alle vertrekken vanaf de 25R onmiddellijk naar rechts dienden af te slaan en zo in conflict konden komen met de landingen via het noorden. Diezelfde Minister van Verkeer merkte toen reeds op dat je niet alle vluchten mag concentreren boven één gebied.

Het resultaat van dit alles is dat er in de Noordrand sinds 2001 een zone is ontstaan die zowel overdag als ’s nachts geconcentreerd wordt overvlogen. Dit gebeurt niet alleen met vluchten naar het N en het NW, maar dus ook met vluchten die daar niets te maken hebben. In de Oostrand stellen we vast dat de dagvluchten een heel andere regio en dus andere individuen treffen dan de nachtvluchten. Het vervolg van het verhaal is gekend en resulteerde in een voor niet-getroffen buitenstaanders onbegrijpelijk protest. Hoe kan je nu last hebben van vliegtuigen op 15km van de luchthaven? Duidt dit op de onverdraagzaamheid van de inwoners van de Noordrand? In werkelijkheid ondervinden tienduizenden mensen aan den lijve wat de Aminal-metingen bewijzen: de Noordrand wordt nog altijd gediscrimineerd. Want dat de waarheid merkelijk genuanceerder is en de overlast niet tussen onze oren zit maar ook een medisch wetenschappelijk erkend gegeven is, voelden en voelen we zelf h! eel goed.

Betekent dit alles dat we vanaf nu op onze twee oren mogen slapen? Neen. Het jammere DHL-debacle en recent bekend geworden KUL-geluidscontouronderzoek tonen duidelijk aan dat het spook van de concentratie om de hoek blijft loeren en dat langdurige waakzaamheid geboden is. De meeste Vlaamse partijen geven blijk van een correcte realiteitszin: (extra) nachtvluchten zijn slechts mogelijk mits de uitvoering van een eerlijke spreiding. Hiermee geven ze ook aan dat deze spreiding er tot op vandaag duidelijk nog niet is. Regeringspartij VLD en de Franstalige partijen blijven echter hardnekkig vasthouden aan de concentratiegedachte. Enkele citaten uit vele:

Wordt de huidige ‘spreiding’ echter niet verbeterd en de hinder eerlijker verdeeld, dan betekent elke toename van het aantal vliegtuigen een herconcentratie ten gevolge van de toenemende frequentie.

Op 2 november 2004 werd Brussel opnieuw teruggefloten door de Brusselse rechtbank van eerste aanleg m.b.t. een poging om het plan Anciaux te vernietigen en zo opnieuw alle vluchten boven het Brussels Gewest te weren. De rechter oordeelde dat indien Vlaanderen dezelfde strenge normen als Brussel zou toepassen, Zaventem zou moeten sluiten. De Brusselse minister van Milieuzaken gaat echter in beroep.

De verbetering die in bepaalde Noordrandwijken werd gerealiseerd dankzij het plan Anciaux, blijft duidelijk in gevaar door de halsstarrige houding van Brussel. Zoals al gezegd: langdurige waakzaamheid blijft geboden, maar ook solidariteit met de nog steeds zwaar getroffen gemeenten uit de Noordrand, een die getuigt van correcte burgerzin waartoe wij allen de politiek aanzetten: "Elke Belg is gelijk voor de wet".

De vzw Boreas werd met behulp van ledenbijdragen van talrijke Stemtent-bezoekers in de zomer van 2004 opgericht. Ze maakt met name de samenwerking mogelijk met de gemeentes, die zo kunnen bijdragen in de kosten van juridische acties.

Want de gerechtelijke procedures die we (moeten) voeren om de belangen van elke inwoner van de Noordrand te verdedigen tegen een luchthaven die koste wat kost wil groeien, worden weliswaar zeer grondig voorbereid door specialisten die dit vrijwillig doen, maar de erelonen van de advocaten moeten betaald. Dat kost helaas veel geld. Daarom kunnen we elke financiële steun goed gebruiken.U kan uw bijdrage leveren aan een eerlijke spreiding op twee manieren:

Ofwel wordt u (opnieuw) lid van onze vzw Boreas. Dit kan u doen door 25 € (meer mag ook…) te storten op onze rekening
833-5436049-39
vzw Boreas
1853 Strombeek,
dit met vermelding 'lidgeld 2004/2005';

Ofwel stort u gewoon een steunbijdrage op hetzelfde rekeningnummer maar nu met de vermelding ‘steunbijdrage sympathisant’.

Alle bijdragen worden vanzelfsprekend discreet behandeld.

Op www.actienoordrand.be vindt u onder Boreas regelmatig een overzicht van inkomsten en uitgeven.

vzw Boreas - 833-5436049-39.