DE NACHTVLUCHTEN EN ZAVENTEM: ZWARTE BLADZIJDE UIT VORIG REGEERAKKOORD, ZEVEN PRINCIPES VOOR HET VOLGENDE REGEERAKKOORD
 

WEBOG ZONDAG 27.04.2003 - 17:00

Frank Vandenbroucke

De nachtvluchten en Zaventem: zeven principes voor het volgende regeerakkoord

Vandaag nam ik in Meise deel aan een debat over de “nachtvluchten”, georganiseerd door de actiegroep Daedalus. De wijze waarop het probleem van de nachtelijke vluchten die vertrekken uit Zaventem tijdens de voorbije vier jaar aangepakt is, vormt ongetwijfeld een zwarte bladzijde uit de voorbije regeringsperiode. Het voorstel van de regering om de nachtvluchten te concentreren was duidelijk verkeerd. Maar er was méér fout dan dat. De denkwijze die tot dit voorstel geleid heeft, was fout.
En bovendien bleven andere belangrijke problemen in verband met Zaventem onopgelost, zoals de bereikbaarheid met bus en trein van de luchthaven en van de tewerkstellingszones om en rond Zaventem. Daarom wil ik dat er in het volgende regeerakkoord een apart hoofdstuk gewijd wordt aan “Zaventem”. Een hoofdstuk “Zaventem” is voor mij essentieel bij de
vorming van een volgende regering.

We moeten ervoor zorgen dat de jobs en de economische activiteiten die vandaag in Zaventem bestaan, behouden kunnen blijven. Dat is voor heel veel mensen van levensbelang. Maar tegelijkertijd moet er in de samenleving eensgezindheid zijn over de wijze waarop de hinder die daarmee samenhangt – vliegtuigen die dag en nacht overvliegen – gespreid wordt over de mensen die in de buurt wonen. En de hinder moet zoveel mogelijk verminderd worden.

Tegelijkertijd moeten er oplossingen komen voor de vele verkeersproblemen rond Zaventem. Mensen die nu met de auto naar hun werk moeten, zouden het gemakkelijker moeten hebben om met bus en trein te komen. En mensen die nu korte vluchten maken naar één of andere Europese hoofdstad, zouden in de toekomst gemakkelijker een snelle trein moeten kunnen nemen. Dat moet allemaal terug te vinden zijn in een hoofdstuk “Zaventem” in het volgende regeerakkoord.

De aanpak in het regeerakkoord moet gebaseerd zijn op de volgende zeven elementen:

1. De luchthaven van Zaventem is bron van veel sociaal-economische welvaart, maar ligt tezelfdertijd aan de oorsprong van overlast voor mensen in de omgeving. Met een goed beleid is het mogelijk de luchthaven zo te ontwikkelen dat de hinder voor de omwonenden en voor het leefmilieu binnen aanvaardbare perken blijft. Zo blijft er ook een maatschappelijk draagvlak voor de activiteit op en rond de luchthaven.
De aanpak van de regering heeft ons achteruit doen gaan, in plaats van vooruit. In plaats van meer eensgezindheid en een sterker draagvlak, ontstonden er meer conflicten over de luchthaven. In plaats van op lange termijn te denken, werd er op korte termijn geredeneerd. Het eerste punt dat ik zou willen beklemtonen, is daarom het volgende: om op een verstandige wijze vooruitgang te boeken, is er nood aan een geïntegreerd plan op lange termijn voor de luchthaven, waarin wordt bepaald welk soort activiteiten en bedrijvigheid waar kunnen komen - met duidelijke grenzen aan de groei van hinder veroorzakende activiteiten, zoals nachtverkeer - en waarin ook duidelijke milieudoelstellingen worden aangegeven.

2. De luchthaven moet met de trein worden ontsloten, voor de passagiers, voor de mensen die er werken en voor vracht. Er zijn rechtstreekse verbindingen nodig met Leuven, Luik en Limburg en met Antwerpen en Mechelen. En de luchthaven moet worden ingeschakeld in een internationaal netwerk van snelvervoer voor passagiers en voor vracht. Ook hiervoor zijn de plannen klaar. Ook hier dringt de tijd en ook hier moet het nodige geld op tafel komen. Ten allerlaatste in 2012 zouden al
die spoorverbindingen operationeel moeten zijn.

Dit kadert in een bredere ambitie: we moeten een samenhangend netwerk voor openbaar vervoer voor Vlaams-Brabant én Brussel realiseren tegen 2010. Een gewestelijk expressnet of voorstadsnet mag geen droom blijven.
Er liggen plannen op tafel voor een regionet voor openbaar vervoer, ook afgestemd op de noden van Vlaams-Brabant, met treinen en snelbussen voor de middellange afstand (10 tot 40 km.) en met sterk verbeterde lokale bussen, die instaan voor basismobiliteit. Zowel Vlaams-Brabant als Brussel hebben zeer veel te winnen bij een snel, comfortabel en klantvriendelijk openbaar vervoersnetwerk. De idee bestaat al lang, de plannen zijn klaar, nu komt het er op aan het geld op tafel te leggen
voor de realisatie van dit net. Elk uitstel kost fortuinen aan vertragingen, aan vervuiling en aan ongevallen.

3. De last van de vluchten moet eerlijk gespreid worden. Het uitgangspunt daarbij is vliegen volgens bestemming. De wijze waarop deze last bepaald wordt, moet ook herbekeken worden: het gaat niet alleen om het maximale lawaai waarmee inwoners geconfronteerd worden, maar ook om frequentie van de verstoring. Het gaat niet alleen om lawaaihinder, maar
ook om andere mogelijke gevolgen voor de gezondheid, zoals de artsen uit de Noordrand betoogd hebben.

4. Daarbij moet het zowel om de dag- als om de nachtvluchten gaan. Sommige inwoners hebben immers zeer veel last van de dagvluchten.

5. Het Brusselse en het Vlaamse Gewest moeten van de eerste keer betrokken worden bij dit debat, omdat oplossingen er hoe dan ook slechts kunnen komen in overleg en in akkoord met de Brusselse en de Vlaamse Regering. Dat maakt het zoeken van oplossingen niet gemakkelijker, en daarom ben ik ook voorzichtig in het doen van concrete uitspraken over de resultaten van de onderhandelingen. Maar een akkoord met de Gewesten is hoe dan ook nodig.

6. Inzake hinder zijn er zowel maatregelen nodig op korte termijn als maatregelen die gepland worden op een langere termijn. Op korte termijn pleit ik voor de uitvoering van het akkoord dat tot stand is gekomen op 24 januari, omdat dit een eerste correctie inhoudt op de geplande concentratie van de nachtvluchten, en ook een heel kleine correctie m.b.t. de dagvluchten. Deze correcties zullen doorgevoerd worden op 15 mei en 12 juni. Ik besef zeer goed dat deze correcties als absoluut
onvoldoende beschouwd worden door de mensen in de Noordrand, maar toch pleit ik voor de uitvoering van dit akkoord, als eerste stap. Het heeft immers zeer veel moeite gekost om dit akkoord te bereiken, en het kost nog veel meer moeite om Mevrouw Durant dit akkoord te doen uitvoeren. Ik denk dat het voor de toekomst belangrijk is dat de sp.a een partij is
die zich altijd aan haar afspraken houdt, en daarom wil ik dat we ook deze afspraak uitvoeren. Op korte termijn moet echter onderzocht worden of inzake nachtvluchten nog verdere verbeteringen mogelijk zijn.
Tegelijkertijd moet het probleem van de dagvluchten aangepakt worden.

Op langere termijn moet het m.i. mogelijk zijn om de plafonds voor de maximaal toegelaten QC van de vliegtuigtypes die ’s nachts vliegen verder naar beneden aan te passen, zodat de hinder aan de bron ook verder beperkt wordt.

7. Tenslotte is het zeer belangrijk dat al deze discussies gebeuren aan de hand van gegevens die publiek zijn. Alle gegevens m.b.t. vliegtuigroutes, hinder, enz. die opgevraagd worden, moeten door de bevoegde minister ook publiek gemaakt worden. Aan dergelijke “openbaarheid van bestuur” heeft het tijdens de voorbije periode schromelijk ontbroken. Elke beslissing moet ook overlegd worden met de hele luchthavengemeenschap, waaronder de lokale burgemeesters en de gouverneur van Vlaams-Brabant.