DAEDALUS/ACTIE NOORDRAND

28.1.2003

VLIEGEN OVER BRUSSEL

- Geschiedenis van de luchthaven (bijlage 1):

a. voorlopig vliegveld op de Stokkelvlakte in de Brusselse gemeente Sint-Pieters-Woluwe

b. tot mei 1940 vond het Brusselse luchtverkeer plaats op een vliegveld met een enkele grasbaan dat langs de Haachtsesteenweg te Haren lag

c. na verschillende plaatsen te hebben bestudeerd, werd beslist om het militaire vliegveld van Melsbroek uit te bouwen dat tijdens de tweede wereldoorlog door de bezetter werd aangelegd, hoewel het ten oosten van Brussel ligt en de dominante westenwinden de opstijgende vliegtuigen onvermijdelijk de stad zou doen overvliegen.

- Wetgeving (bijlage 2):

a. Wet van 27.06.1937: de Koning kan een vliegverbod boven bepaalde gebieden uitvaardigen

b. KB 11.06.1954: vliegverbod in een straal van 1500 m rond de koninklijke paleizen van Laken en Ciergnon

c. KB 14.04.1958: vliegverbod in een straal van 5 km rond het Park van Brussel.

Deze verbodsbepalingen gelden niet voor luchtvaartuigen die zich houden aan de voorschriften en onderrichtingen van de dienst voor regeling van het luchtverkeer. Deze KB’s werden uitgevaardigd om te vermijden dat sport- en toerismevliegtuigen de koninklijke paleizen, de wereldtentoonstelling EXPO 58 en de bezienswaardigheden te Brussel zouden overvliegen.

Op dit ogenblik moet elk vliegtuig dat van de luchthaven Brussel-Nationaal vertrekt “zich houden aan de voorschriften en onderrichtingen van de dienst voor regeling van het luchtverkeer” (= “airport controlled”).

d. Artikel 9 van het KB van 15 september 1994 tot vaststelling van de

vliegverkeersregelen preciseert dat het verboden is met een luchtvaartuig boven

steden of bebouwde kommen van gemeenten, woonzones, industriële

complexen, de LNG-terminal te Zeebrugge, nucleaire centrales of boven

mensenverzamelingen in open lucht te vliegen op een hoogte die niet toelaat, in

geval van nood, een landing te maken zonder hierbij onnodig personen en zaken

op de grond of het wateroppervlak in gevaar te brengen, behalve wanneer het

nodig is om op te stijgen of om te landen of behoudens toelating van de

Minister belast met het bestuur van de luchtvaart of van de directeur-

generaal van het Bestuur van de Luchtvaart.

- Andere (grotere steden) worden systematisch overvlogen (opstijgen en landen) cfr. Dusseldorf, Amsterdam, London, Parijs, …

- Aspect van bevolkingsdichtheid: gans België is een van de meest dichtbevolkte gebieden van Europa: Diegem, Machelen, Haren, Neder-over-Heembeek, Vilvoorde, Grimbergen, Meise en Wemmel zijn nog zeer dicht bevolkt.

- Veiligheidsaspect:

Het overvliegen van Brussel dient niet van uit veiligheidsoverwegingen te worden vermeden. Een vliegtuig is het meest stabiel en kan het snelst opstijgen wanneer het gewoon rechtdoor opstijgt. Het “bochtenwerk” dat nu wordt georganiseerd zorgt ervoor dat de risico’s worden verhoogd omdat de vliegtuigen veel minder stabiel zijn in bochten die op beperkte hoogte en aan beperkte snelheid dienen te worden gemaakt en brengt mee dat vliegtuigen veel minder snel kunnen stijgen omdat ze deze bochten onmiddellijk na het opstijgen moeten maken.

De noodprocedure igv motorpech, brand, … tijdens het opstijgen is zoals overal: initieel rechtdoor vliegen in het verlengde van de as van de startbaan tot het toestel een veilige hoogte bereikt heeft! (bijlage 5)

Op 25 juni 2002 heeft de Rechtbank van Eerste Aanleg te Brussel de eis van enkele inwoners van Brussel tot verbod van het overvliegen van Brussel afgewezen.

Een van de argumenten van de eisers was het risico op het neerstorten van een vliegtuig op een dicht bevolkt gebied. De rechter heeft dit argument als hypothetisch afgewezen om dat de kans op neerstorten verwaarloosbaar is. Het was hier met name de overheid die dit bewezen heeft.

Enkele zeer zware vliegtuigen moeten overdag noodgedwongen rechtdoor over Brussel vliegen omdat ze te zwaar zijn en onvoldoende snel kunnen stijgen om de bocht naar rechts (op 700 voet en naar de Noordrand) of naar links (op 2000 voet naar de Zuidkant) te maken. Als het technisch mogelijk is om met de zwaarste toestellen over Brussel te vliegen is het voor de andere toestellen in elk geval technisch mogelijk.

- Economisch aspect: Op 24.01.1997 heeft de Rechtbank van Eerste Aanleg te Brussel de eis van enkele inwoners van Brussel tot verbod van nachtvluchten boven Brussel afgewezen met oa als motivering “Niemand kan betwisten dat er voor Brussel een levensbehoefte bestaat om de in de nabijheid over een internationale luchthaven te beschikken, waarvan het ondenkbaar zou zijn dat zij ’s nachts niet werkzaam zou kunnen zijn” en “ de overbrenging van de luchthaven van Zaventem of van bepaalde van haar nachtelijke bedrijvigheden het probleem van lawaaihinder onvermijdelijk naar elders zou verleggen”. In de praktijk is Brussel nu evenwel bevrijdt van zo goed als alle dagvluchten en van alle nachtvluchten en heeft die afgewenteld op de Vlaamse gemeenten te Noorden van Brussel.

- Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 27.05.1999 (bijlage 3):

Door het opleggen van strenge geluidsnormen boven het Brussels Hoofdstedelijk Gebied die door zware boetes worden gesanctioneerd, heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gebied getracht om het luchtverkeer boven Brussel zeer onaantrekkelijk te maken. In de kranten verscheen dat Brussel zich hier op niet meer zal moeten beroepen aangezien het gros van de vluchten over de Noordrand wordt omgeleid (bijlage 4).