Uittreksel verslag Commissie Infrastructuur 16/07/2013
03.01 Tanguy Veys (VB): Europees Commissaris voor Transport Siim Kallas maakte op 18 juni 2013 zijn voorstellen bekend om de huidige inefficiëntie in het luchtruim weg te werken.
Naar aanleiding van die plannen voerde de luchtverkeersleiding in Frankrijk, Oostenrijk, Duitsland, Bulgarije en Tsjechië op 12 juni 2013 actie. In België organiseerde de liberale en socialistische vakbond bij Belgocontrol, dat instaat voor de verkeersleiding boven België, stiptheidsacties. De christelijke vakbond werkte daar niet aan mee.
Rudy Tourlamain, vakbondssecretaris van het VSOA, motiveerde de actie, en ik citeer: “De druk komt van de luchtvaartmaatschappijen, die de kosten voor luchtverkeersleiding naar beneden willen halen. Wij vrezen dat dit zal leiden tot verslechterde arbeidsomstandigheden en jobverlies. In Steenokkerzeel beschikken wij bijvoorbeeld over een heel goede meteoservice. Wat als Europa die centraliseert in Duitsland?’
Het VSOA heeft ook kritiek op de werking van de Europese Commissie. ”In plaats van landen met elkaar te laten overleggen, zet men ze tegen elkaar op".
De BGATC, Belgian Guild of Air Traffic Controllers, steunde de acties niet. De Gilde van Verkeersleiders is van mening dat, en ik citeer: “een dialoog waarbij luchtvaartmaatschappij en luchtverkeersleidingsdiensten in onderling overleg tot constructieve voorstellen komen, meer kans op slagen heeft dan het preventief voeren van allerlei acties waar enkel de passagiers het slachtoffer van worden. Bovendien is Belgocontrol omwille van het uitblijven van politieke beslissingen inzake financiering, benoeming van bestuur en het wankele beleid dat de voorbije jaren werd gevoerd,helemaal niet gewapend om dit gevecht aan te gaan".
Mijnheer de staatssecretaris, u toonde wel begrip voor de actie van de luchtverkeersleiders. U wees erop dat de installatie van FABEC, het zogenaamde luchtruimblok met vijf landen, moeizaam verloopt. Door de divergentie tussen de verschillende landen wil de Europese Commissie het doen met 27 landen. Dat zal nog moeilijker zijn. U pleit voor een stapsgewijze aanpak. Laten we ons eerst eens proberen goed te organiseren met vijf landen, voor we aan verdere stappen denken. U prees ook de wijze van protest.
Waarom ondersteunde u het ultieme middel van staking en actie, terwijl er nog een bevraging loopt en er nog niet geweten is in welke mate de Europese Commissie met de opmerkingen rekening zal houden?
Het syndicaal protest was voorbarig en heeft enkel voor overlast gezorgd. De slachtoffers konden niets doen aan de grieven van de stakers.
Mag het ultieme stakingswapen enkel worden gebruikt als de nood het hoogst is?
Wat is uw mening omtrent de nood aan liberalisering van het Europese luchtruim, in het bijzonder voor de luchtverkeersleiding?
03.02 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de voorzitter, het proces betreffende de single European sky loopt. Men zou functional airspace blocks willen invoeren, waardoor ongelijke heffingen zouden worden gehanteerd in verschillende zones. De Europese Commissie bereidt ter zake een verordening voor.
Ik meen dat het voor ons heel belangrijk is te weten hoe de nationale luchthaven, die van belang is voor heel het land, zich kan ontwikkelen. Anderzijds is er ook de bekommernis dat er voldoende garanties moeten zijn dat men zal focussen op de kortste afstand tussen twee punten. Wat nu voorligt, mag er niet toe leiden dat door de routes door de verschillende “blocks” afbreuk wordt gedaan aan de duurzaamheidsoogmerken en het principe van het meest efficiënte traject.
Wat is de stand van zaken van het overleg tussen de staten die samen FABEC vormen? Zal steeds de kortste route worden gekozen? Zal dat mogelijk? Zal dat niet worden gehypothekeerd? Of zal die ambitie worden doorkruist door verschillende heffingszones binnen een block? Het zou goed zijn ter zake het standpunt van de regering te mogen kennen.
Wat zijn de reacties op verordening nr. 410? Hoe krijgt een en ander gestalte? Hoe worden de onderhandelingen voorbereid in samenwerking met de Gewesten? Ik refereer even aan mijn vorige vragen in de plenaire vergadering en in de commissie. Het is niet altijd evident om, gelet op onze Belgische bevoegdheidsverdeling, een krachtig luchtvaartbeleid te voeren. Wat de problematiek betreft, lijkt het mij van belang dat er goed wordt gecoördineerd, in samenspraak met de Gewesten. Wanneer zal het akkoord eventueel in werking treden?
03.03 Staatssecretaris Melchior Wathelet: Ik begrijp de bezorgdheden van de luchtverkeersleiders van Belgocontrol over een mogelijk verbond van verschillende luchtverkeersverleners om zich de meerderheid van het en-routeverkeer toe te eigenen en het buiten het Belgische hogere luchtruim om te leggen. In België heeft de staking de kwaliteit van de geleverde diensten weinig verslechterd: er werd slechts een stiptheidsactie uitgevoerd, met weinig repercussie op de doorstroming van het verkeer.
Het FABEC-verdrag is op 1 juni in werking getreden, overeenkomstig artikel 38 van het verdrag en na voltooiing van de ratificatieprocedure. De FABEC-Raad, die vertegenwoordigers van de civiele en militaire luchtvaart bij elkaar brengt, is niet langer een tijdelijk lichaam, maar volledig operationeel. Er is al medewerking van FABEC-staten aan de gemeenschappelijke structuur sinds oktober 2011. Die omvat de FABEC-raad, alsook het harmonisatie- en adviescomité, het luchtruimcomité, het financieel comité en het prestatiecomité en het comité van nationale toezichthoudende instanties. Nationale verleners van luchtvaartnavigatiediensten werken al nauw samen in gemeenschappelijke structuren sinds vele jaren. Verschillende prestaties hebben reeds plaatsgevonden; ik som er enkele op: plan van gemeenschappelijke prestaties, raamovereenkomst tussen aanbieders, samenwerkingsovereenkomst tussen toezichthouders.
Momenteel zijn de FABEC-structuren gewijd aan de planning en het ontwerp van een gemeenschappelijke strategie voor het luchtruim en aan de oplossing van de blokkerende elementen, waaronder de kwestie van de overdracht van het verkeer en de airspacedesignprojecten. Het basisprincipe is eigenlijk om de kortste route te kiezen op basis van de beschikbaarheid van de doorkruiste gebieden, die soms tijdens een bepaalde periode worden gereserveerd voor militair gebruik. Echter, zolang er geen enkele aanbieder van FABEC-luchtvaartnavigatiediensten is, zal er ook voor moeten worden gezorgd dat de financiële en operationele haalbaarheid van elke ANSP niet wordt aangetast door de gevolgen van luchtruimprojecten. In sommige gevallen zal dus niet de kortste weg worden geselecteerd.
De recente voorstellen over het gemeenschappelijk Europees luchtruim van de Commissie worden momenteel geanalyseerd en een definitief standpunt wordt voorbereid tegen september. Op het eerste gezicht bevatten de voorstellen vereenvoudigingen van het regelgevend kader, die welkom zijn, maar sommige bepalingen verlangen ook wel verduidelijking. De drie regeringen van de Gewesten werden betrokken bij het proces van ondertekening en ratificatie van het verdrag, in overeenstemming met de wet betreffende de institutionele hervorming. Ik stel voor dat u de vraag over staatssteun verduidelijkt, aangezien mij niet duidelijk is welk akkoord u bedoelt.
03.04 Tanguy Veys (VB): Mijnheer de staatssecretaris, ik dank u voor uw antwoord.
Mijn kennis reikt zover dat ik u kan volgen wat de principes van FABEC betreft. Het gaat echter over het feit dat de luchtverkeersleiding op 12 juni actie heeft gevoerd, terwijl er nog een bevraging bezig was en er nog geen zekerheid was omtrent de plannen en dat u zich als staatssecretaris kunt vinden in het actiemiddel van een staking.
Er is het syndicaal recht waarvan men, indien nodig, gebruik kan maken. Alleen, wanneer dat voorbarig en niet opportuun is en wanneer ook vanuit syndicale hoek - ik verwijs onder meer naar de christelijke vakbond en de Belgische Gilde der Luchtverkeersleiders - duidelijk erop wordt gewezen dat een staking op dat moment niet opportuun is, vind ik het van u misplaatst om u te scharen achter de eisen van de stakers en vandaag nog eens te zeggen dat u alle begrip hebt voor de actievoerders.
Ook al was de overlast minimaal, er was toch overlast, wat tot meerkosten heeft geleid. Ik denk dat het op dit moment zeker niet opportuun is dat zoiets plaatsvindt. Ik betreur dat u daar als staatssecretaris zo positief tegenover staat.
03.05 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de staatssecretaris, wat de staatssteun betreft, ik heb de vraag niet gesteld, maar ze staat wel in mijn schriftelijke voorbereiding.
Ik alludeer op de problematiek van de kruissubsidiëring van de regionale luchthavens, zoals die vorige week aan bod is gekomen. De financiële ondersteuning van regionale luchthavens heeft uiteraard een invloed op de leefbaarheid van Belgocontrol.
Het is goed dat er een pleidooi wordt gehouden vanuit het oogpunt van de kostenefficiëntie, maar dat mag er niet toe leiden dat wij in ons land op termijn meer betalen voor minder werkgelegenheid. Dat is ook een belangrijk aspect in de discussie.
Voorts mag ik hopen dat ernaar wordt gestreefd om zo veel mogelijk de kortste route te gebruiken, dat daar alleen om gerechtvaardigde redenen van bijvoorbeeld testing van wordt afgeweken en dat men niet in een redenering van fees zit waarbij men vooral kijkt hoe men kan tariferen en factureren en waarbij men het duurzaamheidsaspect, dat zeker niet onbelangrijk is in de luchtvaart, op termijn zou veronachtzamen. Dat zou onaanvaardbaar zijn.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos