DHL ZOU IN LEIPZIG GOED ZIJN VOOR 2.500 BANEN EN IN ZAVENTEM VOLGENS 9.456 JOBS? EN WAT MET SCHAALVOORDELEN EN PRODUCTIVITEITSWINST?

DE STANDAARD TRIBUNE DD 17.9.2004

Ligt de productiviteit in Leipzig vier keer zo hoog als in Zaventem?

HET debat over de uitbreiding van DHL is herleid tot een afweging tussen banen en levenskwaliteit van de omwonenden. Om die afweging te kunnen
maken is een goede inschatting van de reële werkgelegenheidscreatie is cruciaal.

Het DHL-project in Leipzig zou goed zijn voor 2.500 banen (volgens een woordvoerder van de Kamer van Koophandel van Leipzig), het DHL-project in Zaventem voor 9.456 jobs (volgens luchthavenexploitant BIAC en een VUB-studie in opdracht van de provincie Vlaams-Brabant). Moeten we hieruit besluiten dat de productiviteit in voormalig Oost-Duitsland vier keer zo hoog ligt als in Zaventem?

Het is interessant om te kijken hoe men komt tot het aantal van 9.456 jobs. De VUB-studie maakt het zich immers heel gemakkelijk. Men gaat er gewoon vanuit dat de stijging van het aantal banen recht evenredig verloopt met het aantal ton vracht dat door DHL behandeld wordt. Volgens de onderzoekers zijn er vandaag 2.292 banen bij DHL bij de relevante bedrijfsonderdelen. Bij een stijging van het volume met een factor 4,125 in de komende twintig jaar, berekenen zij zo dat de werkgelegenheid bij DHL in die periode met eenzelfde factor zal stijgen tot 9.456 jobs. Zij gaan er dus van uit dat er geen enkel schaalvoordeel wordt gerealiseerd en in 20 jaar tijd geen enkele productiviteitswinst wordt gegenereerd.

Men hoeft niet elke dag met bedrijfseconomie bezig te zijn om te beseffen dat jobcreatie niet lineair verloopt met volumes. Als de VRT nagenoeg vijftig procent meer uitzendtijd invult door de lancering van Sporza, stijgt het aantal personeelsleden nauwelijks. Als Interbrew tien procent meer bier brouwt, zal dat ook nauwelijks invloed hebben op de personeelsevolutie. Zeker niet voor DHL. Navraag bij enkele gespecialiseerde analisten van internationale investeringsbanken leert immers dat in de hub-activiteit gigantische schaalvoordelen zitten.
Bovendien zit er met de introductie van de Radio Frequency Identification-technologie (RFID) ook een technologische doorbraak aan te komen met een sterk negatief effect op de werkgelegenheid. RFID laat immers toe om het sort! eren van pakjes sneller en met minder fouten uit te voeren, waardoor er voor eenzelfde volume minder personeel nodig is.

Voor de luchtvrachtactiviteiten blijkt bovendien dat de gemiddelde productiviteitswinst in de voorbije twintig jaar meer dan 3,5 procent per jaar bedraagt. Als we voor DHL in Zaventem uitgaan van een jaarlijkse productiviteitswinst van 3,5 procent, dan zou de jobcreatie beperkt blijven tot 1.500 en zou de totale werkgelegenheid op ongeveer 3.800 jobs komen. Dat aantal ligt al veel meer in lijn met de cijfers in Leipzig en komen trouwens ook overeen met de cijfers die DHL zelf vooropstelde bij de lancering van het uitbreidingsidee eind vorig jaar.

Burgers hebben zich neer te leggen bij beslissingen die de overheid neemt nadat een goede afweging van belangen is gebeurd. Dat hoort zo in een rechtsstaat. Diezelfde overheid, inclusief het overheidsbedrijf BIAC, heeft echter de plicht om de burgers correct te informeren. In het dossier-DHL ontstaat het wrange gevoel bij de betrokken burgers dat de mogelijke jobcreatie bewust wordt aangedikt. Dit gevoel is begrijpelijk, aangezien de vooropgestelde cijfers op het vlak van jobcreatie de toets van een kritische analyse niet kunnen doorstaan. Op die manier wordt een beeld gecreëerd van een overheid die onzorgvuldig met gegevens omgaat om de publieke opinie te kunnen sturen. Het is niet de eerste keer dat de Paarse regering in dit bedje ziek is. Of zou de productiviteit in Leipzig dan toch vier keer hoger liggen dan in Zaventem? Wellicht had Deutsche Post zijn keuze dan al bekendgemaakt.

W. K.

(De auteur is bedrijfsadviseur bij Navius op het vlak van strategie en fusies & overnames en is inwoner van Meise.)

©Copyright De Standaard